Lo desverenaire
André et Eugénie CABRESPINES
SANTÉ
--- En 1996 ---
Introduction
Le recours aux guérisseurs et rebouteux n’a jamais cessé, aussi bien en milieu urbain qu’en milieu rural.
Les récits d’expérience de bénéficiaires de soins sont nombreux.
Les histoires autour du don des desverenaires de Valon, très renommés dans la région, ont quelque chose qui relève du merveilleux.
Un desverenaire est une personne qui a le don de retirer un venin (veren).
Informateur
« Ne'n sabèm pas l'origina, trobam pas jamai d'ont aquò ven. Aquò datariá d'au mens cinc cents ans. Lo paire o èra, lo grand-paire, l'arrièire-grand-paire… E jamai aquò a pas cambiat de nom. Dempièi que soi aicí, vesètz, aquò es la tresièma generacion.
Dins las archivas, lo curat que èra a Mur aviá cercat.
Aquò es lo sol ostau de tot lo coet que a totjorn portat lo nom de Cabrespinas. L'apelavan Cabresprinas lo desverenaire de Malriu. Aquò èra lo nom-escaire, amai enquèra mème a La Crotz, amai apr'atí, i aurà de monde que vos diràn : “A mès vau veire Malriu.” Aquo`se ditz enquèra.
I a una passassion. Un jorn, mon paire me di(gu)èt : “Te vau passar lo don.”
Dins lo temps, aquò èra estat donat per una caissa de pomas.
Li aviá dich :
“Te vau far un cadòt, te vau passar lo miu don qu'ai.”
Mès, dins lo temps, aquò èra pas que lo veren qu'apelavan, las piquras d'insèctes, de vipèras, de las sèrps, lo fuòc atanben.
I aviá de formulas per las sèrps, lo fuòc, las malautiás de pèl…
Aquò fatiga, l'òm recupèra viste mès aquò fatiga. Quand i a un tropèl de bèstias…
Aquò marcha pas sus seu-mème, marcha suls autres. Mon paire lo podiá faire sus ieu.
Mon bèl-paire disiá : “Es malerós, me cal far atencion a-n-aquelas bèstias, guerisse los autres mès pòde pas me guerir ieu-mème !” »
