Lo rodièr de Gramont
André et Henriette FERRAND
MÉTIERS
--- En 1998 ---
Introduction
Le charron était appelé rodièr en occitan (ròda= roue).
Il fabriquait toutes sorties d'outils, des chars (carris),des tombereaux (tombarèls) et les roues à moyeu, jantes et rayons (boton, taulas, riats).
La fabrication des roues et des instruments aratoires associait les métiers du bois et ceux du fer. Les roues à pneu firent leur apparition après la Seconde Guerre mondiale.
Informateur
« Lo pèra fasiá lo charron. Fasiá de ròdas, los carris, los tombarèls... Fasiá sustot ambe de fraisse a pièi de garric o de castanhièr. Mès, los carris, aquò èra sustot de garric. Los caramanhas qu’apelavan, dels tombarèls, ataben. Los carrasses en boès èran en fraisse.
Aviá un torn. Los riats de las ròdas èran en garric, las taulas atanben. Tot èra en garric. I aviá pas que las pichonas ròdas de davant de las voeturasque, de còps que i a, las fasiáambe de fau o ambe d’acacià. Los riats, ne fasiá pas mal en acacià. Pièi, los botons, los caliá far bolhir dins lo fornàs. Metián los riats un en faça l’autre, coma aquò se servián de la paret e tustavan en fàça. Pièi, per los equilibrar, que sia(gu)èsson totes bien regulièrs, avián un gabarit e fasián virar. Suivant que un riat èra pus bas, ambe dos tròces de barrolh, forçavan ambe de còps de martèl per lo far venir. Aquò èra de trabalh.
Partissián amb un fais d’utisses sus l’esquina, tombavan un garric e clapavan la pèrga sus plaça. Fasián tot a la man. Fasián aquò a la davalada. Lo pèra fasiá las pèrgas ambe la pi(g)assa, cap de còp de pi(g)assa se coneissiá pas, tornava tustar ambe lo mairam. »
