Mitat de Gal

« Mitat de Gal gratava per un fomarièr, trapèt un sacat de loís d’or.
Content, fasiá : “Quiquiriquí !”
E passèt un òme, ie diguèt :
“Cossí siás tan content ?
– E soi content perqu’ai trobat un sacat de loís d’or.
– E de qué ne faràs d’aqueles loís d’or ?
– E ben los aurai !
– Ò mès los perdràs. Balha-los me, los te gardarai. Quand los voldràs, los te tornarai.”
E los ie balhèt.
E après, al cap d’un temps, voliá tornar a sos loís d’or. Solament, l’òme bò entendiá pas d’aquela aurelha. Los ie voliá pas tornar.
Alara, diguèt :
“E ben mès partirai, los anarai quèrre.”
E partís.
E, en camin, comença de trapar lo rainard.
Lo rainard ie diguèt :
“Ont vas Mitat de Gal ?
– Me’n vau a cò d’un òme que i ai prestat d’argent, o me vòl pas tornar.
– E pren-me ieu.
– Ò ! Se vòls venir, mònta sus ma cropeta, te farai una pauseta.”
Après, se’n van un bocin pus lènh, totjorn contunhavan, trapan lo lop :
“Ont vas Mitat de Gal ?
– Me’n vau a cò d’un òme que m’a pres d’argent, lo i ai balhat aquò rai, mès lo me vòl pas tornar !
– E ben pren-me ieu.
– E ben mònta sus ma cropeta, te farai una pauseta.”
Après, trapan una pigassa.
La pigassa ie ditz :
”Ont vas Mitat de Gal ?
– Me’n vau cercar l’argent qu’ai prestat a qualqu’un e lo me vòlon pas tornar.
– E pren-me ieu.
– E ben mònta sus ma cropeta, te farai una pauseta.”
Après, trapan una ribièira.
La ribièira ie ditz :
“Ont vas Mitat de Gal ?
– Me’n vau cercar un sacat de loís d’or qu’ai prestat e los me vòlon pas tornar.
– E pren-me ieu.
– E ben mònta sus ma cropeta, te farai una pauseta.”
E quand arribèron a cò d’aquel òme, ie voliá pas, pardí, tornar los loís d’or.
Alara, aquel òme diguèt a la sirventa :
“Vai lo metre en aval dins lo polalhièr que, ambe totas las polas qu’avèm e los pols, lo picaràn e lo crebaràn.
E lo ie va ficar solament.”
Mitat de Gal diguèt al rainard :
“Rainard, davala de sus ma cropeta e fai ton dever.”
E lo rainard se met a manjar de polas, a ne tuar, a ne manjar. N’i en daissèt pas cap de viva.
Après, lo matin, fasiá : “Quiquiriquí !”
L’òme diguèt : “Encara es pas crebat !”
E va véser. Pas cap de polas en vida.
Alara ie diguèt a la sirventa :
“Trapa-lo e fica-lo enlà per las fedas que lo prautiràn e surament ne faràn fin.”
Alara lo va far.
E quand vegèt que començavan de ie montar sus las patas, diguèt al lop :
“Lop, davala de sus ma cropeta, fai ton dever.”
E lo lop a manjar de fedas, a ne tuar, a ne manjar. N’i en daissèt pas cap.
Après, lo matin, çò même se met a cantar.
E l’òme ie diguèt : “ Encara es pas mòrt !
Vai-te’n lo ficar enlai per las vacas, que las vacas n’auràn lèu fach fin.”
Alara ie va.
A quand comencèron de lo prautir empr’aquís, Mitat de Gal ditz a la pigassa :
“Pigassa, davala de sus ma cropeta, fai ton dever.”
E la pigassa davala e còpa totas las cambas de las vacas.
Alara, nòstre òme èra pas content de totes aqueles afars, ie diguèt :
“E ben mès aqueste còp veiràs. Vai-te’n calfar lo forn plan coma cal e lo ie getaràs dedins.”
E bò faguèt.
E quand Mitat de Gal soguèt aquí, que començava de se brutlar un bricon, diguèt a la ribièira :
“Ribièira, davala de sus ma cropeta, fai ton dever.”
E la ribièira davalèt, atudèt tot lo forn.
E l’òme, calguèt que ie tornèssa los loís d’or.
I agèt pas res pus a faire.

Cric, crac,
Mon conte es acabat,
Passat per un escalièr de veire,
Res a creire. »