Lo Canada
Paul (Germain) TAURIAC
CONFLITS - GUERRES
EMIGRATION AMÉRIQUE
--- En 1998 ---
Introduction
Pendant la crise du phylloxéra et lors des crises du Bassin houiller, beaucoup de Rouergats émigrèrent en Amérique, principalement en Argentine, à Pigüé, et aux Etats-Unis, à San Francisco. Il y eut aussi, entre 1897 et 1909, une émigration des gantiers de Millau vers New York. Certains Rouergats partirent au Canada où l’on donnait des terres à défricher.
Mais, l’émigration la plus importante fut celle organisée par Clément Cabanettes de Lassouts-Saint-Côme, au moment de la crise du phylloxéra pour coloniser le site de Pigüé.
Informateur
« Del país [Colombièrs], n'i aviá pas mal que èran al Canada.
Lo paure pèra di(gu)èt :
“Te vòli pas laissar partir coma aquò ! Vau escriure a totes los que coneissi per demandar de rensenhaments.” Aviá pas que dòtz-a-sèt ans.
N’i aviá un que èra de Colombièrs, Maurèl s’apelava. Li di(gu)èt :
“Se ton enfant es un feniant o un bandit, que demòre en França, mès se vòl trabalhar, que vengue al Canada, se'n planjarà pas !"
Arribèt aval, aquel tipe lo reçachèt. Aquò èra fatiguent per anar al Canada a-n-aquela epòca per lo batèu, passavan sèt jorns sus l'ai(g)a e dos jorns per anar ont anavan.
Alara Maurèl li diguèt :
“Veses aquel restaurant, tot es pagat, t’ai cercadas de plaças, tornarai deman e causiràs.”
Causi(gu)èt una plaça dins una escòla d’Indiens. Aquí ganhavan cent quatre-vints francs per mes. Aviá dos chavals a sonhar e doas vacas.
Quand la guèrra se declarèt, sia(gu)èt apelat e venguèt. S'èra pas vengut, l’aurián enrotlat dins l'armada canadiena. »
