L'Argentina
Henri MOLINIER
EMIGRATION AMÉRIQUE
--- En 1991 ---
Introduction
Pendant la crise du phylloxéra et lors des crises du Bassin houiller, beaucoup de Rouergats émigrèrent en Amérique, principalement en Argentine, à Pigüé, et aux Etats-Unis, à San Francisco. Il y eut aussi, entre 1897 et 1909, une émigration des gantiers de Millau vers New York.
Certains Rouergats partirent aussi au Canada où l’on donnait des terres à défricher.
Mais, l’émigration la plus importante fut celle organisée par Clément Cabanettes de Lassouts-Saint-Côme, au moment de la crise du phylloxéra pour coloniser le site de Pigüé.
Informateur
« Una sòrre de mon pèra, una capdeta, mon pèra aviá quatre ans de mai, èra partida en Argentina. Mon pèra aviá doas sòrres e el èra sol coma enfant. El èra nascut en 76. Aviái una altra tanta aicí a Pradas, ieu, aquò èra l'ainada. Aviá esposat un maçon. Aviá onze ans de mai que mon pèra.
Èra maridada quand parti(gu)èt. Aquò èra pas poblat, fasián un camin per se desplaçar a pè, enòrme ! Coma d'aicí a Rodés… Èran a Cordoba. Aquò èra pas abitat.
A mès d'aicí, de la region, ne parti(gu)èt una banda. Aicí i aviá pas de trabalh. I aviá prossas de naissenças e pas d'industria… Crebavan de fam.
Partiguèt en 1890, demorèt aicí qualques ans e parti(gu)èt pièi en 1910… Completament alara. Prenguèt sa grand-mèra, aviá 90 ans, la memè Colrat. La memè Molinièr mori(gu)èt aicí a-n-aquest'ostal en 26. E avián pas drech de prene de vièlhs coma aquò aval e lo mèra… S'arrengèron, fa(gu)èron de falses papièrs, tant i a que mori(gu)èt en America, sai que a l'entorn de 100 ans. Mon pèra o aviá pro dich.
[Quand tornèt], trobava qu'aquò èra tròp dur de trabalhar aicí. Avián un gente canton de ben que vendèron dètz mila e, amb aquelses dètz mila d'aur, crompèron cent ectaras de tarrenh aval.
L'òme s'apelava Casimir Colrat. Ela s'apelava Eleonòra Molinièr mès pièi, quand sia(gu)èt maridada, Colrat. La fòtò es estada presa en America. »
