La pola un
Louis VÉZIÉ
RELIGION - RITES CALENDAIRES
--- En 1988 ---
Introduction
L’enquant de las armas est une tradition encore bien vivante à Sainte-Eulalie et à Malescombes. C’est une vente aux enchères de produits locaux offerts par les habitants et rachetés par eux, dont le produit sert à payer les messes pour le repos des âmes des morts.
Cela se pratiquait un peu partout autrefois en Rouergue, et se pratique encore notamment à Lassouts, à Cruéjouls et à Castelnau de Mandailles.
Aujourd’hui, les produits offerts ont quelque peu changé et les enchères, conduites naguère exclusivement en occitan, se sont ouvertes au français.
À Sainte-Eulalie, on les commençait au cri de “la pola, un !” en brandissant un poulet.
Informateur
« Apelàvem aquò “la pola un”. Sai pas… Dins lo temps, i aviá de monde que disián : “La pola, un ! La pola, dos ! La pola, tres !” quand vendián la pola.
I aviá pas de micrò.
Aquò s’es succedat aquel afaire, tres còps. Ai vist tres òmes, ieu. Dins lo temps, aquò èra un òme que s’apelava Augusta de Tremolet, pièi Guibèrt e ara aquò's Rémy Ladet.
Totjorn en patoès, jamai en francés.
Dins lo temps, çò que se vendiá lo mai aquò èra la castanha. I aviá cinquanta calitras de castanhas. E se vendián totas en blòc, las castanhas. I aviá de trufes… I aviá mèmes de merchands de castanhas que las venián crompar.
Uèi, aquò’s puslèu de fantasiás.
I aviá d’uòus de país, de fromatge de país, d’auglanas, un sac de noses coma aquò, un parelh de polets, atal, un lapin, vesètz…
Aquel argent es per dire de messas pels mòrts. Es lo curat que pren aquel argent.
Aquò’s un afaire que jamai s’es pas perdut, aquò. Aquò’s vengut coma aquò, sai pas, d'un curat qu'èra vengut. Aquò prenguèt, aquò es demorat.
O fan dins maitas paroèssas, amai a Malas-Combas encara o fan. Mès pareis que les prèses mòntan encara mai qu’aicí.
Un dòna, l'altre crompa… Totjorn avèm donat quicòm, a l’ostal. Tota la vida avèm donat quicòm. Crompam atanben. Sai pas se i aviá pas sèt o uèch cent mila l'annada passada.
Mès aquò se pèrd. I a tròpas de merchandisas pertot. Mès quand mème, i a d’argent e lo monde dònan. »
